Glycerine – de hydraterende wonderstof onder de loep

Glycerine is een oude bekende voor ons lichaam. Dit komt omdat de stof van nature voorkomt in vetten en oliën en deel uitmaakt van de menselijke stofwisseling als nuttig tussenproduct. Chemisch gezien is het een suikeralcohol. Glycerine werd in 1779 al ontdekt door Carl Wilhelm Scheele. De stof wordt daarom beschouwd als goed onderzocht en veilig voor gebruik in voeding en cosmetica. De stof is van nature smaak- en geurloos. Dankzij de heldere, viskeuze textuur is glycerine ideaal voor gebruik in allerlei producten.

Glycerine in de huid wordt nog steeds beschouwd als de beste vochtinbrengende stof. Dat komt door de hygroscopische eigenschappen: de stof neemt net als een spons water op uit de omgeving en houdt het vast. Glycerine wordt verkregen uit dierlijke en plantaardige vetten, maar kan ook synthetisch worden geproduceerd in het laboratorium. De glycerine in huidverzorgingsproducten is voornamelijk synthetisch. Trouwens: de naam komt van het Griekse woord ‘glykys’, wat ‘zoet’ betekent.

Een bijzondere eigenschap van glycerine in huidverzorging: de individuele moleculen zijn heel klein. Hierdoor kunnen ze gemakkelijk door de natuurlijke huidbarrière dringen en in de opperhuid doordringen. Daar ontvouwt glycerine als hydraterende stof zijn magie en levert het de volgende voordelen:

• Glycerine kan het algemene vochtgehalte van je huid verhogen.
• Glycerine kan het vochtverlies tijdens de nacht tegengaan.
• De natuurlijke barrièrefunctie van de huid wordt versterkt.
• De huid ziet er voller en gladder uit.
• Het aantal droogtelijntjes kan afnemen.
• Glycerine kan de elasticiteit van de huid verbeteren.

Natuurlijk zijn er vooral twee huidtypes die het meest baat hebben bij glycerine: een (zeer) droge huid en een rijpere huid. Want als je ouder wordt, kan het vocht in de huidcellen niet meer zo goed worden vastgehouden. De sponsachtige werking komt dan uitermate goed van pas. Is je huid gevoelig voor irritatie en rode en onzuivere plekken? Maak je geen zorgen. Omdat glycerine toch al in de huid aanwezig is, verdragen zelfs mensen met een gevoelige huid het over het algemeen goed.

Over het algemeen kun je glycerine in cosmetica bijna niet vermijden. Bijna alle crèmes, lotions of serums voor de droge huid bevatten deze werkzame stof. Omdat in die producten meestal ook andere, bekendere stoffen zitten, verdwijnt glycerine naar de achtergrond. De verzorging en bescherming van een gestreste en droge huid zijn de belangrijkste werkterreinen van deze hydraterende wonderstof.

Handzeep veroorzaakt vaak een trekkerig gevoel na het wassen. Daarom is de zeep vaak verrijkt met glycerine zodat de huid soepel blijft, zelfs bij veelvuldig gebruik. De suikeralcohol is echter niet alleen verantwoordelijk voor dit verzorgende vetlaagje. Extra lipiden versterken het effect en ondersteunen tegelijkertijd de huidbarrière.

Glycerine en cosmetica zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Want je vindt de stof natuurlijk in hydraterende serums en gezichtscrèmes, meestal gecombineerd met hyaluronzuur. Maar hij zit ook in mascara, lippenstift en make-up. Want het sponsachtige glycerine-effect is niet alleen een gamechanger voor je huid. Ook de producten zelf profiteren doordat ze minder snel uitdrogen en dus langer meegaan.

De beautywereld zit vol mythes en geruchten. Een ervan bestaat al heel lang en luidt: glycerine laat je huid uitdrogen. Dat zou compleet het tegenovergestelde betekenen van datgene waar de actieve stof eigenlijk om wordt gewaardeerd. Maar waar komt die mythe vandaan? Heel simpel: glycerine staat erom bekend dat het water absorbeert als een spons. Uit de omgeving, uit het product of uit je huid – voor glycerine maakt het niet uit waar het vocht vandaan komt.

Voel je al waar dit naartoe gaat? Als glycerine niet genoeg water uit andere bronnen krijgt, zal het vocht uit je huid halen. Het gevolg: droge plekken, een trekkerige huid, rimpeltjes. Maar geen paniek. Er zijn twee factoren die dit fenomeen kunnen tegengaan:

• de formule van het product: huidverzorgingsproducten mogen nooit alleen glycerine bevatten. Er moeten altijd hydraterende stoffen toegevoegd zijn. Kijk eens naar de INCI-lijst. Nog vóór glycerine moet een stof vermeld zijn die aqua, hydrolaat of water wordt genoemd. Dan kun je het product zonder aarzelen gebruiken.

• de optimale concentratie van de actieve stof: glycerine wordt meestal gebruikt in huidverzorgingsproducten met een aandeel van tussen de 3 en 5%. Dat zijn goede percentages. Zelfs tot 10% wordt als probleemloos beschouwd, zolang het product verder voldoende vocht bevat. Als het percentage echter hoger ligt, worden de positieve effecten van glycerine geleidelijk negatief.

Een blik op de INCI-lijst kan snel alle twijfels wegnemen. Glycerine dient zo ver mogelijk achteraan te staan. Want de ingrediënten staan vermeld in aflopende volgorde van hoeveelheid. Kortom: de mythe hoort misschien niet thuis in het rijk der beauty-fabeltjes, maar het is wel een van de beroemde halve waarheden.

Terwijl glycerine vooral op de achtergrond zijn werk doet, is hyaluronzuur de echte ster in de wereld van de beauty-producten. Maar wat maar weinig mensen weten: de effectiviteit van hyaluronzuur hangt sterk af van de grootte van de moleculen. Er zijn dus verschillende varianten hyaluronzuur. Er is echter maar één soort glycerine. Dit komt doordat de grootte van de moleculen van nature gering is. Daarom vormt de huidbarrière geen echte hindernis en dringt de stof gemakkelijk door in de diepere lagen. Hyaluronzuur kan dit ook, maar alleen de variant met ultrakorte ketens is gezegend met dezelfde eigenschappen. Daarom worden glycerine en hyaluronzuur niet als concurrenten beschouwd, maar als bondgenoten op het gebied van hydratatie. Want als team zijn de twee onverslaanbaar en voorzien ze je huid van waardevol vocht, zowel op als diep in de huid.